Skip to main content
Het is een onderwerp wat veel verwarring en emotie opwekt. Waarom blijft het kalfje niet bij de koe? En hoe kan je diervriendelijk bezig zijn als je ze meteen na de geboorte scheidt? We vinden het bij Hoeve Biesland belangrijk om transparant te zijn over onze keuzes, ook de moeilijke. Daarom gaan we het in deze blog hebben over waarom we het kalf weghalen bij de koe.

De eerste en belangrijkste reden om kalfjes apart te houden is vanwege besmettingsziekten. Onder vee heersen een aantal ziekteverwekkers zoals corona- en rotavirussen. Wij houden een biologische veestapel, wat betekent dat de koeien niet worden gevaccineerd tegen dit soort virussen. De volwassen koeien hebben weinig last van de ziekteverwekkers. Maar kalfjes zijn heel kwetsbaar in hun eerste dagen. 

Wanneer een kalfje zo’n virus oploopt kan het heel snel gaan. Als niemand opmerkt dat het dier ziek is, kan het binnen 24 uur overlijden. Daarom is observatie in de eerste dagen belangrijk, wat moeilijk gaat met minstens 30 vierkante meter per koe en ‘s zomers nog veel meer. Daarom staan de kalfjes de eerste dagen op de kraamafdeling. Hiermee hebben we onze kalversterfte aanzienlijk teruggedrongen. Boer Tim schat dat er, met uitzondering van te vroeg geboren kalfjes, maar één op de honderd kalfjes sterft. Door het kalf bij de koe weg te halen houden we ziektekiemen in onze kudde onder controle.

Biest

De moederkoe geeft de eerste drie dagen na de bevalling biest. Dit is een vette melk met ontzettend veel voedingsstoffen en bouwstenen voor het immuunsysteem. Een soort natuurlijk vaccin tegen allerlei ziektekiemen. Doordat onze koeien een optimaal dieet hebben geven ze hele goede biest. Als het kalfje genoeg biest binnenkrijgt, is de kans op ernstig ziekteverloop door besmettingsziekten klein.

Ongeveer de helft van onze kalfjes drinken genoeg biest uit zichzelf, de andere helft krijgt te weinig binnen als ze niet geholpen zouden worden door de boer. Dat weten we omdat we de kalfjes met de fles hun biest geven. Zo houden we precies bij welk kalfje er hoeveel liter biest drinkt. Wanneer het kalf bij de koe zou blijven, raakt het gewend om bij de moeder te drinken. Kalfjes die bij de moeder drinken accepteren geen fles meer, wat betekent dat we ze sondevoeding zouden moeten geven als ze niet genoeg drinken. Als de boer al opmerkt dat het kalf te weinig drinkt. Op de kraamafdeling hebben we veel meer controle en inzicht de gezondheid van het kalfje en hoeveel deze drinkt.

Hechting

Bij elk melkveebedrijf komt er een moment dat het kalf en de koe moeten worden gescheiden. Als ze te lang bij elkaar staan wordt het kalf klein en vet, wat serieuze verliezen betekent per dier. Scheiding op latere leeftijd, bijvoorbeeld na enkele dagen of weken, is moeilijk voor moederkoe en kalf. Beiden kunnen dagenlang van slag zijn. Daarom halen we het kalfje meteen na de geboorte weg. Dit lijkt heel sneu. Maar in de praktijk zijn zowel koe als kalf meteen of binnen enkele uren weer kalm. Dat komt omdat kalfjes niet te vergelijken zijn met mensenkinderen, en koeien niet met mensenmoeders. 

In de natuur bevalt de koe van een kalfje, het liefst in wat hoog gras. Dan laat ze het achter om flink te gaan grazen en herkauwen, daar is ze namelijk zo’n 16 uur per dag zoet mee. Het kalf blijft gewoon achter, het ligt stil te wachten tot zijn moeder terugkomt. Als de moederkoe terugkomt drinkt het kalfje een heleboel melk, waarna mams weer vertrekt. Daarom kunnen kalfjes ook hartstikke snel drinken, een fles van een liter is weg voordat je pap kan zeggen.

In het wild is er een grote kans dat het kalfje sterft. Als moederkoe haar kalfje dood of verdwenen aantreft, draait ze zich op haar hielen om en gaat door met haar leventje. 

Als het de eerste dagen overleeft gaat het kalf aan de wandel en kan het met zijn moeder mee. Pas dan komt de hechting tussen koe en kalf op gang. De komende weken zullen ze nauwelijks van elkaars zijde wijken, dit is heel belangrijk voor het overleven van het kalf. Mama = veilig. Daarom halen we het kalfje gelijk weg, en wachten we niet totdat moeder en kalf aan elkaar gehecht raken. Dat is voor zowel kalf als koe eigenlijk niet zo heel erg. Het kalf staat dan op de kraamafdeling, en in plaats van zijn moeder komt de boer twee keer per dag warme melk geven. 

Na ongeveer twee weken gaan de kalfjes naar een ruime stal met veel stro en leeftijdsgenootjes. Vanaf dat moment zijn ze zelden nog alleen en kan hun leventje op Hoeve Biesland écht beginnen.